Jak wiadomo, każda jednostka i firma zmuszona jest do prowadzenia własnej rachunkowości. Zasady prowadzenia takiej rachunkowości określa ustawa o rachunkowości, która obowiązuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre jednostki obowiązują jednak nieco inne, szczególne zasady rachunkowości, które uregulowane są całkowicie odrębną ustawą. Określa ona przypadki jednostek, które podlegają właśnie pod szczególne zasady rachunkowości w Polsce. Są to na przykład: budżet państwa, budżet jednostek samorządu terytorialnego, jednostki budżetowe, samorządowe zakłady budżetowe, państwowe fundusze celowe oraz jednostki budżetowe, które mają swoje siedziby poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Takie jednostki również obowiązują szczególne zasady rachunkowości i muszą one postępować zgodnie z nimi.
Nie każda księgowa jest zaznajomiona szczegółowa ze szczególnymi zasadami rachunkowości. Oczywiście prowadzenie takiej rachunkowości nie jest dużo trudniejsze od tej tradycyjnej, którą prowadzi się w normalnych firmach funkcjonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podobnie, jak w przypadku tradycyjnej rachunkowości, szczególne zasady rachunkowości zobowiązują do prowadzenia ksiąg rachunkowych, które obejmują zarówno dochody budżetowe, jak i wydatki z budżetu.
Podobnie jak tradycyjne jednostki, również stosując szczególne zasady rachunkowości jednostki są zobowiązane na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych do sporządzania sprawozdań finansowych. Takie sprawozdania także składają się z bilansu, rachunku zysków i strat i zestawień kont na funduszach. Każdy, kto poznał już zasady rachunkowości bez problemu pojmie także szczególne zasady rachunkowości. Należy zauważyć, iż jednostki budżetowe, które są na co dzień objęte szczególnymi zasadami rachunkowości muszą się liczyć ze wzmożoną kontrolą ze stroną organu podatkowego, jakim jest urząd skarbowy oraz izba skarbowa. Dużą uwagę zwraca na nie również Najwyższa izba Kontroli, która dokonuje niezwykle często weryfikacji dokumentacji i prowadzonych ksiąg rachunkowych.
Dlatego też niezwykle ważne jest, aby w takich jednostkach budżetowych sprawozdawczość finansowa prowadzona była na jak najwyższym poziomie. Nie powinni się nią zajmować zwykli szeregowi pracownicy danej organizacji, a powinna ona zostać powierzona osobom, które posiadają do tego odpowiednie wykształcenie. Trzeba zwrócić uwagę na to, że przepisy dotyczące szczególnych zasad rachunkowości mogą ulegać licznym zmianom, dlatego też przez cały czas trzeba mieć rękę na pulsie i aktualizować swoją wiedzę.
Jednostki budżetowe powinny dawać bowiem przykład wszystkim innym organizacjom, ponieważ zatrudniają one przynajmniej z zasady osoby bardzo dobrze i kierunkowo wykształcone, które są ekspertami w swojej dziedzinie. Powinny więc one działać absolutnie w sposób nienaganny. Liczne kontrole służą więc przede wszystkim podwyższeniu jakości pracy i temu, aby pieniądze z budżetu państwa nie były marnotrawione i wydawane niezgodnie ze swoim przeznaczeniem lub też w nadmiernych ilościach, całkowicie niepotrzebnie.
