Problem nadmiernego zadłużania się państw jest dzisiaj powszechnie znany i szeroko opisany chociażby przez media i analityków oraz ekspertów rynku finansowego. Naocznie przekonały się o tym miliony obywateli Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych, gdy na przestrzeni lat 2007-2011 doszło do wielkiego krachu koniunktury globalnej. Oczywiście wielka recesja nie skończyła się w 2011, a w niektórych państwach jak Grecja trwa w najlepsze do dzisiaj. Odpowiednie działa polityków i ekonomistów, w takich krajach jak USA chociażby, doprowadziły jednak gospodarkę do ponownego rozkwitu i tam dzisiaj nikt już nie pamięta o wielkich bankructwach czy bezrobociu sprzed pięciu lat. Tym bardziej, że zgodnie z klasyczną wizją globalnej ekonomii – recesja i koniunktura, hossa i bessa, to naturalne elementy cyklu koniunkturalnego i nie da się od nich uciec. To jednak, co można zrobić, aby być jak najlepiej przygotowanym na pojawiającą się okresowo zadyszką gospodarki, to mądrze reformować finanse publiczne i zarządzać budżetem państwa, aby był on w miarę możliwości odporny na recesje.
Oczywiście finanse publiczne są regulowane przez ekspertów zatrudnianych przez rząd, a więc ministrów i podległych im specjalistów oraz urzędników, których głównym zadaniem przez cały okres rozliczeniowy jest dbanie o to, aby dyscyplina finansów publicznych nie została naruszona. A ponieważ na finanse publiczne składa się tak wiele bardzo różnych programów i działań – a więc przychodów i wydatków – zbilansowanie wszystkiego i dbanie o każdy raport finansowy, jest zadaniem wyjątkowo trudnym. Dlatego w niektórych systemach, gdzie od merytoryczności i pomysłu na zmiany liczy się odpowiednie zaplecze polityczne i znajomości w rządzie, trudno jest realnie naprawiać i reformować finanse publiczne. W wielu krajach, jak chociażby wspomnianej Grecji, można mówić o trwałej niezdolności społeczeństwa do poniesienia jakichkolwiek kosztów takich reform – ogólnie na Południu Europy zwykło się uważać, że finanse publiczne mają służyć przede wszystkim celom obywateli i w pierwszej kolejności realizować zadana socjalne. Zasiłki, jednorazowe pomoce, finansowanie edukacji czy leczenia ze środków państwa, szkolenia dla bezrobotnych i celowe wspieranie otwierania miejsc pracy – to tylko drobny promil tego, na jak wielu frontach powinno funkcjonować współczesne zdrowe państwo.
Znalezienie środków na sfinansowanie wszystkich tych działań w sposób, który satysfakcjonowałby absolutnie wszystkie podmioty w państwie, jest niemożliwe nawet w przypadku państwa zamożnego. Często też zbyt mocne przechylenie szali budżetowej w kierunku pomocy socjalnych kompletnie hamuje rozwój gospodarczy i uniemożliwia – a populiści pragnący zbić kapitał polityczny i zdobyć większe poparcie w kolejnych wyborach, chętnie obiecają absolutnie wszystko, udając że finanse publiczne są z gumy. Społeczeństwo wraz z mediami jest w stanie jednak bardzo szybko rozliczyć polityków, zwłaszcza z ich niespełnionych obietnic socjalnych. Prawdziwi politycy i szanujące się partie nie są w stanie działać według tych samych pobudek, ponieważ czują odpowiedzialność za finanse państwa i doskonale rozumieją, że nawet jedna niefortunna wypowiedź ważnego polityka w mediach może się na długo odbić na konkurencyjności gospodarki czy sile waluty.
